Gắm (Gnetum sp.)

Tên khoa học: Gnetum sp.

Họ: Gnetaceae.

Mô tả: Dây leo thường xanh, thân thường chia lóng và phình to ở các đốt. Lá đơn mọc đối, không có lá kèm, mép lá nguyên, gân lá lông chim. Nón đơn tính khác gốc, có cấu tạo hoa nguyên thủy. Từng đôi lá bắc đính liền thành vòng trên hoa tự. Hoa tự đực hình bông đơn hoặc phân nhánh, nách vòng lá bắc mang 2 – 4 vòng hoa. Hoa đực có bao hoa hình ống, chỉ nhị hợp, bao phấn 2 ô nứt ngang. Hoa tự cái hình bông đơn, nách vòng lá bắc mang 3 – 8 hoa. Hoa cái gồm 1 lá noãn mang 1 noãn thẳng đứng, noãn phát triển thành hạt có 3 lớp vỏ giống như một quả hạch. Phôi có 2 lá mầm.

Thành phần hóa học: Trong dây Gắm có chứa thành phần stilbenoids gồm resveratrol, gnetin C, gnetin L, gnemonoside A, gnemonoside C và gnemonoside D, đặc biệt thành phần resveratrol có nhiều tác dụng.

Công dụng: Nhiều loài thuộc chi Gnetum là ăn được, với hạt được đem nướng và lá được sử dụng như là rau ăn. Rễ và thân dây Gắm chữa phong thấp, đau nhức xương khớp, rối loạn kinh nguyệt, rắn cắn. Người dân còn sử dụng dây Gắm sắc nước uống để giải độc và chữa sốt, sốt rét.

Cách dùng: Liều dùng hàng ngày 15-30 g dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu. Dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác.