Hà thủ ô đỏ (Reynoutria multiflora (Thunb.) Moldenke)
21/02/2023
Tên khoa học: Reynoutria multiflora (Thunb.) Moldenke
Họ: Rau răm (Polygonaceae)
Tên đồng danh: Polygonum multiflorum Thumb , Fallopia multiflora (Thunb.) Haraldson
Tên khác: Giao đằng, Dạ hợp, Má òn, Địa tinh, Mằn năng ón (Thổ), Khua lình (Thái), Măn đăng tua lình (Lào-Sầm Nưa)
Mô tả: Dây leo bằng thân quấn, sống lâu năm. Thân mềm, nhẵn, mọc xoắn vào nhau. Rễ phình thành củ, màu nâu đỏ. Lá mọc so le, hình mũi tên, gốc hình tim, đầu thuôn nhọn; hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm bóng; cuống dài khoảng 2 cm, phủ lông tơ, bẹ chìa mỏng, ngắn, có lông dài. Cụm hoa dạng chùy mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành, nhiều hoa nhỏ màu trắng. Quả hình 3 cạnh, nhẵn bóng.
Mùa hoa quả: Hoa (tháng 9-11), quả (tháng 12-2)
Phân bố: Một số tỉnh vùng núi cao trên 1.000 m (Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La,…)
Bộ phận dùng: Rễ củ
Thành phần hóa học: Tanin, antraquinon, anthraglucosid
Công dụng: Bổ máu, bổ não, chữa thận suy, gan yếu, đau lưng mỏi gối, thần kinh suy nhược, làm đen râu, tóc.
Cách dùng: Hà thủ ô không nên dùng sống, cần được chế biến: củ tươi rửa sạch đất, thái miếng, ngâm với nước vo gạo 24 tiếng (thỉnh thoảng đảo đều lên). Sau đó ninh với đỗ đen (100g đậu đen cho 10kg hà thủ ô), đồ đến khi đậu nhừ. Đem hà thủ ô phơi khô. Nếu làm được 9 lần đồ – phơi như vậy là tốt nhất. Sau khi chế biến, sắc nước uống hằng ngày. Liều dùng 10 – 20g/ngày.