Tía tô tía (Perilla frutescens (L.) Brittton.)

Tên khoa học: Perilla frutescens (L.) Brittton.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae).

Tên khác: Tử tô, Hom tô (Thái), Phiắc hom đeng, Fằn cưa (Tày), Cẩn phân (Dao), Bà rà ma.

Mô tả: Cây thảo, thân vuông có lông. Lá mọc đối chéo chữ thập, phiến lá hình trứng thuôn nhọn ở đầu, mép lá có khía răng cưa đều, mặt trên xanh lục, mặt dưới màu tía, có nhiều lông; cuống lá dài. Hoa trắng hay tím nhạt mọc thành chùm ở nách lá hay đầu cành. Quả bé, hình cầu, màu nâu nhạt. Toàn cây có mùi thơm.

Mùa hoa quả: Mùa hoa tháng 7 – 9, mùa quả tháng 10 – 12.

Phân bố: Cây trồng phổ biến ở Việt Nam.

Bộ phận dùng: Lá (Tô diệp, Tử tô diệp – Folium Perillae), quả (Tử tô tử – Fructus Perillae), thân (Tô ngạnh – Caulis Perillae).

Thành phần hóa học: Lá Tía tô có các thành phần chính là tinh dầu (0,5%, chủ yếu perillaldehyd, l – perilla alcohol, limonen), flavonoid (quercetin, luteolin, apigenin, scutellarin), acid phenol (các acid caffeic, ferulic, rosmarinic), triterpenoid (acid oleanolic, acid ursolic, acid tormentid, acid corosolic), phytosterol (β – sitosterol, stigmasterol, campesterol), vitamin E,…

Công dụng: Lá trị cảm sốt, nôn mửa. Thân cành trị đau ngực, đầy bụng, nôn mửa khi có thai. Hạt dùng trị ho. Cây được sử dụng chủ yếu làm gia vị, hiện cũng dùng nhiều trong thực phẩm chức năng.

Cách dùng: Dùng dạng thuốc sắc.